Siatka centylowa jest wykresem, służącym obiektywnej ocenie rozwoju fizycznego dla dzieci od 1. do 18. roku życia. Ukazuje się na niej centyle – wartości statystyczne informujące najczęściej o tym, ile procent dzieci danej populacji waży czy mierzy tyle samo lub mniej niż Twoja pociecha – przypisane określonemu parametrowi zależnie od wieku i płci.

Upraszczając: siatki centylowe pozwalają na ocenę, czy rozwój fizyczny dziecka przebiega prawidłowo względem jego rówieśników. Dotyczą dzieci urodzonych pomiędzy 38. a 42. tygodniem ciąży.

W przypadku niemowląt mierzenie wzrostu powinno podzielić się na części – zmierzyć fragmenty od czubka główki do końca szyi, od karku do bioder, od bioder do dołu podkolanowego oraz od dołu podkolanowego do piętki, a następnie dodać je do siebie. Wynika to z faktu, że nie należy prostować nóżek najmłodszych na siłę.

Starsze dzieci powinno mierzyć się na boso, kontrolując, by się nie garbiły.

W obydwu przypadkach pomiarów warto dokonać kilkukrotnie.

Siatka centylowa zbudowana jest na bazie dwóch osi: poziomej – informującej o wieku dziecka oraz pionowej, na której nanosi się wartość badanej cechy – najczęściej wzrostu lub wagi. Na siatce rozrysowane jest 7 centyli: idąc od najniższego, są to kolejno 3., 10., 25., 50., 75., 90. i 97. centyle. Obszary między nimi to kanały centylowe. Pomiędzy centylami 3. i 97. znajduje się tzw. granica normy. Centyl 3. określa dzieci najlżejsze i niskie, a 97. – bardzo wysokie i ciężkie. Centyl 50. z kolei wskazuje średni wynik na tle innych dzieci danej populacji.

Aby dowiedzieć się, na którym centylu obecnie znajduje się dziecko, należy na poziomej osi dla właściwej płci odnaleźć wiek Twojej pociechy, a na pionowej – jego wagę lub wzrost i w ten sposób zaznaczyć punkt. Linie znajdujące się powyżej ukazują rówieśników cięższych bądź wyższych, a niżej – lżejszych bądź niższych.

Wynik poniżej 3. centyla oraz powyżej 97. centyla może wskazywać na nieprawidłowości w fizycznym rozwoju malucha, jednak już w przypadku wartości poniżej 10 lub powyżej 90. centyla należy udać się na konsultację do lekarza. Nie tylko jednak wartość, lecz także kształt wykresu (systematyczne wznoszenie) oraz proporcje pomiędzy wynikami badanych parametrów (rozbieżność pomiędzy wykresami wagi oraz wzrostu maksymalnie 2 kanały centylowe) mają znaczenie.

Najkorzystniej jest, kiedy regularnie powtarza się pomiary i nanosi je na siatkę centylową. Wtedy też można obserwować indywidualne tempo rozwoju fizycznego dziecka.