Katar to stan, w którym poprzez zapalenie błony śluzowej wytwarzana jest duża ilość wydzieliny. Dzieci łapią go często, kilka, a nawet kilkanaście razy do roku. Jest on uciążliwy, utrudnia oddychanie, powoduje ból gardła (wywołany m.in. oddychaniem ustami i wysychaniem błony śluzowej górnych dróg oddechowych) przeszkadza dzieciom w jedzeniu, zabawie oraz spaniu, dlatego ważne jest, aby odpowiednio go leczyć. Nieleczony może przenieść się na uszy, spowodować zapalenie zatok, oskrzeli czy płuc.

Przyczyny kataru u dzieci

Układ immunologiczny u dzieci dojrzewa stopniowo, dodatkowo ich odporności nie pomaga fakt przebywania w żłobkach, przedszkolach czy szkołach, czyli tam gdzie występują duże skupiska ludzi. W takich warunkach dzieci łatwo łapią infekcje. U małych alergików można wyróżnić również katar sienny. Katar jest najbardziej uciążliwy i niebezpieczny dla niemowląt, ponieważ nie potrafią one oddychać przez usta. Maluchy mają wtedy problem z oddychaniem, są rozdrażnione i gorzej śpią. Kłopotliwe staje się również karmienie, ponieważ maluch musi przerywać ssanie, aby zaczerpnąć powietrza.

Sposoby na walkę z katarem

Udrożnienie nosa

W walce z katarem najważniejszą czynnością jest czyszczenie nosa dziecka. Jeżeli dziecko jest niemowlakiem lub jeszcze samo nie wydmuchuje nosa, koniecznie trzeba mu w tym pomóc. Należy przepłukiwać nos solą fizjologiczną (0,9% NaCl) lub wodą morską izotoniczną lub hipertoniczną – w aptekach dostępne są różne preparaty: w aerozolu, sprayu, krople, ampułki z roztworem. Zabiegi te można wykonywać kilka razy dziennie z częstotliwością uwarunkowaną nasileniem objawów. Aby oczyścić przewody nosowe z zalegającej wydzieliny u małych dzieci można stosować gumową gruszkę lub aspirator do nosa. W wybranych sytuacjach można zastosować leki zmniejszające obrzęk błony śluzowej nosa i ułatwiające oddychanie takie jak oksymetazolina (np. Nasivin) czy ksylometazolina, o odpowiednim stężeniu w zależności od wieku (istnieją preparaty oksymetazoliny 0,01% dostępne już dla dzieci od urodzenia). Preparaty te stosujemy krótkotrwale (3-5 dni).

Inhalacje to doceniany przez rodziców sposób na wspomaganie leczenia u dzieci. Inhalacje udrażniają, nawilżają drogi oddechowe oraz mają działanie odkażające, dlatego zapobiegają namnażaniu się bakterii. Jeżeli dziecko nie ma 3 lat do przygotowania inhalacji niezbędne jest specjalne urządzenie – nebulizator. Można zakupić go w aptece. Do inhalacji stosowana jest sól fizjologiczna lub olejek eteryczny. Najczęściej stosowanym olejkiem do inhalacji jest olejek eukaliptusowy, herbaciany, tymiankowy oraz sosnowy. Częstość wykonywania inhalacji zwykle wynosi 2-3/dobę.

Ułożenie do snu

Gdy dziecko zmaga się z infekcją, jego głowa podczas snu powinna być nieco wyżej, co ułatwi uwalnianie się wydzieliny. Dziecko z tego powodu warto również kłaść na brzuchu.

Nawilżenie powietrza – W walce z katarem ważna jest odpowiednia wilgotność powietrza. Aby nawilżyć powietrze można zastosować specjalny nawilżacz, powiesić pojemniki z wodą lub mokre ręczniki na kaloryferze lub rozwiesić pranie w pokoju. Ważne jest częste wietrzenie mieszkania i utrzymywanie odpowiedniej temperatury, ok. 20–22 °C. Wilgotne powietrze rozrzedza wydzielinę, tym samym ułatwiając dziecku oddychanie. Jeżeli dziecko nie gorączkuje nie należy rezygnować ze spacerów. Świeże powietrze ułatwi mu oddychanie.

Nawodnienie organizmu

Dla organizmu walczącego z infekcją bardzo ważne jego nawodnienie. Odpowiednia ilość wody rozrzedza wydzielinę, a tym samym pomaga oczyścić nos.

Odpowiednia dieta

Podstawową rzeczą jest zadbanie o układ odpornościowy dziecka, poprzez podawanie mu witaminy C, soku z malin, czarnego bzu czy wody z cytryną. Witamina C sprzyja zmniejszaniu obrzęku błony śluzowej nosa. Spożywanie dużej ilości płynów pomaga w upłynnianiu wydzieliny, dlatego łatwiej jest uzyskać drożność nosa. W czasie choroby dziecko powinno unikać cukru.

Jeżeli dziecko oprócz kataru ma gorączkę i ból głowy lub gdy katar trwa dłużej niż tydzień i się nasila, niezbędna będzie wizyta u pediatry. Należy również pamiętać, aby nie podawać dzieciom preparatów przeznaczonych dla dorosłych, ponieważ ich działanie jest zbyt silne i mogłoby spowodować uszkodzenie śluzówki.