Dzieci swoje pierwsze kłamstwo wypowiadają mniej więcej w wieku dwóch lat. Rodzice odbierają kłamstwa swoich pociech bardzo osobiście, czasem nawet jako wyraz braku szacunku czy arogancji dziecka. Dlaczego dzieci mówią nieprawdę? Ucząc się świata, naśladują dorosłych we wszystkim, także w kłamaniu.
Fikcyjna rzeczywistość
Życie każdego malucha ma w sobie coś z fikcji. W świecie, który go otacza, dostrzega zwierzaki, które mówią i zachowują się jak ludzie, czy słucha bajek opowiadających o niesamowitych historiach. Jeśli malec potrafi bawić się z innymi dziećmi i nie jest wycofany, raczej nie ma powodów do zmartwień, a na jego wymyślone historie można przymknąć oko. Natomiast jeśli większość czasu spędza w samotności z wymyślonymi przyjaciółmi, powinniśmy obserwować jego zachowanie i w razie potrzeby zareagować.
Przyczyny kłamstw
- Dzieci w wieku 3–4 lat
Typowe kłamstwa zdarzają się rzadko. Dzieci raczej zmyślają, używają swojej wyobraźni i nie do końca mają świadomość, gdzie jest granica między fikcją a rzeczywistością. Dziecku, które zmyśla, może brakować towarzystwa w swoim wieku, dlatego ratuje się wyobraźnią i wymyślonymi przyjaciółmi. Przyczyną kłamstw może być także zbyt rygorystyczne podejście dorosłych do rodzicielstwa. Dziecko może czuć się osaczone przez nadgorliwych rodziców.
Dziecku w tym wieku należy zapewnić przede wszystkim kontakt z rówieśnikami. Jeśli maluch wyjątkowo dużo kłamie, staraj się nie opowiadać mu zbyt wiele bajek, skupcie się wspólnie na rzeczywistości. Pokazuj mu świat takim, jaki jest i znajduj jak najwięcej czasu na wspólną zabawę. Zastanów się również, czy nie jesteś zbyt wymagającym rodzicem. Kary zastąp tłumaczeniem dziecku na spokojnie, co i dlaczego zrobiło źle.
- Starsze dzieci
Po czwartym roku życia dzieci już są świadome tego, dlaczego kłamią. Najczęściej robią to, by zatuszować niewygodną prawdę. W jakim celu? Z reguły jest to spowodowane tym, że chcą uniknąć kary. Czasem może zdarzyć się tak, że dziecko samo nie wie, co jest prawdą, a co nie. W skrajnych przypadkach jego życie rzeczywiste może mieszać mu się z fantazją, przez co nie ma świadomości, że kłamie.
Przy starszych dzieciach należy włożyć jeszcze więcej wysiłku w pracę z dzieckiem, które musi zacząć odróżniać fikcję od prawdziwego życia. Nie wolno nam pozwalać się oszukiwać, nawet w żartach. Sami również musimy się pilnować, by nie kłamać, ani nie naginać prawdy. Nie wymuszajmy na dziecku przyznania się do kłamstwa. Dziecko nie może czuć się zastraszane, by miało odwagę powiedzieć prawdę. Nie wolno nam krzyczeć i tworzyć atmosfery nieprzyjaznej dla dziecka.
