Świnka to jedna z poważniejszych chorób wieku dziecięcego, która niekiedy dotyka także dorosłych. Zazwyczaj ma łagodny przebieg, ale zdarzają się też objawy, które mogą oznaczać poważne powikłania. Jak rozpoznać świnkę i jak ją leczyć? Czy warto szczepić dziecko na świnkę?

Objawy świnki

Świnkę wywołuje wirus z rodziny paramyksowirusów. Gdy zaatakuje, znajduje się w ślinie chorego. Zarazić można się nie tylko drogą kropelkową, ale też poprzez używanie niedokładnie umytych naczyń i sztućców. Dziecko zaraża już na 6 dni przed wystąpieniem objawów oraz 10 dni w jej trakcie. Staje się markotne, brakuje mu apetytu, skarży się na bóle głowy i mięśni, światłowstręt, ma lekko podwyższoną temperaturę – około 38–39.5 ˚C. Pierwszym objawem może być nagłe obrzmienie ślinianek.

Stan zapalny ślinianek powoduje, że skóra nad gruczołami ślinowymi jest napięta, ale niezaczerwieniona. Ból utrudnia nie tylko jedzenie i picie, ale też szersze otwarcie ust, co bardzo przeszkadza np. w umyciu zębów. Początkowo obrzęk ślinianek narasta (razem z temperaturą), po czym po około 2 dniach zaczyna maleć.

Leczenie świnki

W przypadku podejrzeń co do zachorowania na świnkę należy skonsultować się z lekarzem. Osoba chora na świnkę musi jak najwięcej wypoczywać. Powinna spędzić około 10 dni w izolacji. Ważne jest, aby podczas choroby przyjmowała dużo witamin. Można podawać także środki przeciwbólowe. Ulgę mogą przynieść ciepłe okłady w okolicach szyi i uszu – maść rozgrzewającą, ciepłe okłady, czy owinięcie szalikiem. Pokarmy, które może przyjmować chory, nie powinny być za gorące ani za zimne. Powinno się także unikać intensywnych potraw, np. ostrych lub kwaśnych, a także tych, które wymagają żucia. Lekarz może zlecić badania – morfologię krwi, OB, CRP. Choroba ustępuje samoistnie i daje odporność na całe życie.

Powikłania świnki

Niestety, niekiedy może dojść do nietypowego przebiegu choroby. Wirus może zaatakować:

• Opony mózgowo-rdzeniowe – jedno z najczęstszych powikłań. Wirus czasem dociera do tych narządów w tym samym czasie, co do ślinianek. Może także wyprzedzić klasyczną świnkę, bądź może być jej powikłaniem. Sygnały, które mówią o zaatakowaniu opon mózgowo-rdzeniowych to: bóle głowy, gorączka, wymioty, bóle brzucha i lekka sztywność karku.
• Mózg – bardzo rzadko, zapaleniu opon może towarzyszyć zapalenie mózgu. Dziecko traci przytomność, a jego źrenice nie reagują na światło, mięśnie sztywnieją bądź wiotczeją. Z takimi objawami dziecko musi natychmiastowo trafić do szpitala na oddział zakaźny. Dobrze leczona choroba nie powinna pozostawiać śladów.
• Jądra – zapalenie jąder dotyczy prawie wyłącznie nastolatków i dorosłych mężczyzn. Między 7 a 10 dniem choroby gwałtownie powiększają się jądra i sprawią bardzo silny ból. Ulgę przynieść mogą zimne okłady i założenie podpaski mosznowej, która unosi i stabilizuje jądra. Powikłania te występują bardzo sporadycznie.
• Trzustkę – zapalenie trzustki rzadko występuje u małych dzieci, częściej u dorosłych, zwłaszcza kobiet. Na takie powikłanie wskazywać może silna gorączka, bóle w okolicy trzustki, wymioty czy biegunka. Chory powinien w takim przypadku trafić do szpitala. Często zapalenie trzustki po odbyciu choroby mija bez śladu, jednak przez pewien czas po wyjściu ze szpitala, powinna być stosowana dieta lekkostrawna.

Kobiety w ciąży, które nie przechodziły świnki, powinny szczególnie uważać. Zwłaszcza, jeśli przybywają w środowisku dzieci w wieku 5–15 lat. Jeśli zachorują na świnkę w ciąży, w jej pierwszych trzech miesiącach są narażone na utratę dziecka lub wystąpienie u niego wad wrodzonych.