Kiedy wychowujesz dziecko zagranicą lub Twój partner porozumiewa się w innym języku, a spodziewacie się dziecka, bądź już je macie, to z pewnością temat dwujęzyczności nie jest Ci obcy. Czym właściwie jest dwujęzyczność i jak wychowywać dwujęzyczne dziecko?

Czym tak naprawdę jest dwujęzyczność?

Obecnie, dwujęzyczność zwykle jest rozumiana jako zdolność do posługiwania się więcej niż jednym językiem, co spowodowane jest potrzebą władania nim w codziennym życiu. Zazwyczaj dwujęzyczność kojarzy się pozytywnie – mówi się, że dziecko porozumiewające się w wielu językach ma lepszy „start” i pomoże mu to w przyszłym życiu, rozwija myślenie twórcze czy zdolność koncentracji. Dlatego też niektórzy rodzice, mimo tego, że są jednakowej narodowości oraz mieszkają w kraju swojego pochodzenia, decydują się na tego typu wychowanie i wysyłają swoje dzieci na przykład do dwujęzycznych przedszkoli. Należy jednak pamiętać też o trudnościach związanych z tym zjawiskiem.

Rodzaje dwujęzyczności

W zależności od czasu oraz okoliczności i sposobu wprowadzenia drugiego języka rozróżnia się dwujęzyczność symultaniczną (równoczesną) oraz sekwencyjną. Przyjęło się, że pierwsza z nich występuje, gdy drugim językiem dziecko zaczyna posługiwać się do trzeciego roku życia i rodzice są małżeństwem mieszanym, bądź maluch jest otoczony opieką osoby mówiącej w obcym języku. W takim przypadku zwykle przyjmuje się strategię osoby lub miejsca – konkretny język, w którym rozmawia dziecko, jest przypisany do danej osoby bądź miejsca, ponieważ stąd pochodzi motywacja do nauki.

Dwujęzyczność sekwencyjna z kolei jest najczęściej spotykana w sytuacji, gdy obydwoje rodziców posługuje się tym samym językiem, jednak zamieszkują w obcym kraju. Wtedy też zwykle dziecko najpierw porozumiewa się językiem rodziców, a z czasem nabywa umiejętności językowe kraju przyjmującego. W tym przypadku dziecko może napotkać problemy tożsamościowe czy zaburzenia relacji na linii dziecko-rodzice – zwłaszcza wtedy, gdy pociecha prześciga rodziców w przyswajaniu obcego języka.

Jak wychowywać dwujęzyczne dziecko?

W zależności od rodzaju dwujęzyczności dziecka, należy zwrócić uwagę na odmienne problemy, które mogą się pojawiać w każdym z nich. Jeśli chodzi o dwujęzyczność symultaniczną – zwykle jeden z języków będzie tym dominującym. Warto wtedy wspierać rozwój drugiego języka. Jednocześnie trzeba jednak pamiętać, że najważniejsze informacje – szczególnie te silnie związane z emocjami – dziecko może umieć w satysfakcjonujący je sposób przekazać jedynie w jednym z nich i nie należy go za to karać. Może to spowodować, że dziecko zamknie się w sobie i w ogóle nie będzie chciało wyrażać swoich emocji.

W dwujęzyczności sekwencyjnej z kolei warto zwrócić uwagę na możliwość negatywnego wpływu różnic językowych pomiędzy rodzicami i ich pociechami, ale też różnice kulturowe w miejscu pobytu, których dorośli, będący niejako mentorami, sami też niekiedy mogą nie rozumieć. Ważne jest wtedy, by podjąć kroki ku doskonaleniu języka oraz znajomości zwyczajów i tradycji zamieszkiwanego państwa, ale też dbanie o to, by i dziecko chciało się tego języka nauczyć – w końcu najważniejszym powinno być, by maluch dobrze odnalazł się w miejscu, w którym ma żyć.