Twoje dziecko wraz z rozwojem będzie napotykało na swojej drodze coraz więcej przeszkód, na które może reagować złością. Nie jest to łatwa sytuacja dla rodzica, jednak zjawisko to występuje dość często. Jakie są przyczyny agresji u dzieci i jak radzić sobie z wybuchami gniewu?

Złość a agresja

Warto pamiętać, że złość sama w sobie jest uczuciem jak każde inne: lęk, gniew, radość czy smutek. Ważne jest jednak to, co Twoje dziecko robi, kiedy odczuwa złość. Problem pojawia się, jeśli emocja ta wywołuje działania agresywne. Bicie innych dzieci, używanie wulgaryzmów, niszczenie przedmiotów czy nawet autoagresja są zachowaniami, na które należy zwrócić uwagę i im przeciwdziałać. Jeśli dziecku zdarzy się kogoś uderzyć, należy stanowczym tonem powiedzieć: nie wolno bić. W żadnym razie nie można się z tego śmiać – to zachęci malca do powtarzania niepoprawnego zachowania.

Przyczyny agresji u dziecka

Aby zahamować występowanie zachowań agresywnych u Twojego dziecka, należy najpierw przyjrzeć się ewentualnym ich przyczynom.

Często przyczyną gniewu u dziecka jest ograniczenie jego naturalnej potrzeby aktywności fizycznej. Maluchy złoszczą się też wtedy, kiedy nie mogą otrzymać pożądanego przez siebie przedmiotu lub gdy utracą już posiadany. Przyczynami agresji niekiedy bywa trudność w wykonaniu jakiegoś zadania lub osiągnięcia założonego celu, ale też przerywanie im ich ulubionych czynności. Trudną sytuacją jest również pojawienie się młodszego rodzeństwa – mogą stać się wtedy zazdrosne.

Agresywna reakcja bywa również wynikiem zmuszania dziecka do wykonywania zadań, których nie lubi, zawstydzanie go oraz karanie. Należy zwrócić uwagę na konsekwencję w karaniu dziecka za niepożądane zachowania – np. może usiąść na krzesełku w kącie na tyle minut, ile ma lat. Bardzo ważna jest rozmowa po odbyciu kary i nawiązanie porozumienia. Kary fizyczne są złym pomysłem – skoro uczysz dziecko, że nie wolno bić innych, ta zasada stosuje się też do niego.

Warto zwrócić również uwagę na programy telewizyjne, które Twoje dziecko ogląda, a także – co najważniejsze – na zachowanie swoje i swojej rodziny. Małe dzieci biorą przykład od dorosłych i ich postępowanie jest odzwierciedleniem zachowań osób z najbliższego otoczenia.

Pomoc dla agresywnego dziecka

Pierwszym krokiem, który należy podjąć jest dokładne przeanalizowanie sytuacji i dotarcie do przyczyn agresywnych zachowań dziecka, a jeśli to możliwe – wykluczenie ich. Jednym z najważniejszych aspektów służących eliminacji wybuchów złości jest konsekwencja rodziców. Dziecko musi być świadome zachowań akceptowanych oraz zabronionych. Pomóc temu mogą jasno określone zasady obowiązujące w domu. Niemniej jednak, Twoja pociecha powinna mieć jednocześnie zapas swobody. Kiedy maluch znajdzie się w ciężkiej dla niego sytuacji, należy mu pomóc, ale nie wyręczać.

Co robić, kiedy dziecko agresywnie zachowuje się do rodzeństwa? Rozwiązaniem okazać może się poświęcenie określonego czasu, na przykład kilkunastu minut dziennie, wyłącznie jemu. Można również zaangażować starszego brata lub siostrę w opiekę nad młodszym rodzeństwem. Niezwykle ważnym jest, by nie ulegać presji i manipulacjom Twojego potomstwa, kiedy krzykiem czy kopaniem chce wymusić konkretną reakcję. Kiedy jednak stwierdzisz, że sam nie radzisz sobie już z agresją swojego dziecka, rozważ zabranie go do dziecięcego terapeuty.

Pamiętaj, że najważniejszym jest okazywanie miłości dziecku i nagradzanie go, gdy na to zasłuży. Kary powinny być stosowane możliwie rzadko, jednak nie należy z nich całkowicie rezygnować, jeśli szkrab źle się zachowuje.