Zespół metaboliczny jest schorzeniem będącym konsekwencją otyłości – w jego skład wchodzą zaburzenia gospodarki lipidowej (zbyt wysoki poziom tzw. „złego cholesterolu”, przy zbyt niskim poziomie „dobrego cholesterolu”), nadciśnienie tętnicze i zaburzenia przemiany cukrów. Występowanie zespołu metabolicznego w populacji otyłych dorosłych zostało potwierdzone w wielu badaniach, ale coraz częściej takie rozpoznanie dotyczy dzieci i młodzieży. Prowadzić to może do poważnych konsekwencji w życiu dorosłym, takich jak:

• rozległe zmiany miażdżycowe zwiększające ryzyko zawału serca lub udaru mózgu,
• zaburzenia gospodarki węglowodanowej prowadzące do cukrzycy,
• podwyższone stężenie androgenów u dziewcząt, które zwiększa ryzyko rozwoju zespołu policystycznych jajników i zaburzeń płodności,
• stłuszczenie wątroby mogące prowadzić do marskości i kamica pęcherzyka żółciowego,
• bezdechy nocne zaburzające sen, powodujące problemy z koncentracją, bóle głowy i senność w ciągu dnia,
• problemy psychologiczne – depresja, zespoły lękowe.

Czym jest spowodowany zespół metaboliczny?

W ostatnich latach tryb życia gatunku ludzkiego uległ ogromnej zmianie – pożywienie stało się łatwo dostępne, zwiększyła się również jego kaloryczność. Aktywność fizyczna znacząco zmalała – prowadzimy siedzący tryb życia, czas wolny spędzamy przed ekranami komputerów i telewizorów. Dzieci, w trosce o ich bezpieczeństwo i z braku czasu, podwozimy do szkoły/przedszkola samochodami. Wszystkie te czynniki prowadzą do rozwoju otyłości, a zespół metaboliczny to składowa ich konsekwencji.

Profilaktyka otyłości w dzieciństwie – zapobieganie poważnym chorobom w wieku dorosłym

Zachowania zapobiegające otyłości u dziecka można rozpocząć już podczas ciąży. Dieta mamy powinna być zróżnicowana i dobrze zbilansowana, ciężarna nie może się odchudzać, ale nie powinna też „jeść za dwoje” – wykazano zwiększone ryzyko otyłości zarówno u dzieci ze zbyt małą jak i dużą masą urodzeniową.

Noworodki karmione piersią znacznie rzadziej cierpią z powodu otyłości. Mama karmiąca nie powinna stosować profilaktycznych diet eliminacyjnych, ponieważ substancje z pokarmu matki przenikają do mleka, nadając mu specyficzny smak – w okresie rozszerzania diety niemowlętom łatwiej zaakceptować poznane już wcześniej smaki.

W okresie rozszerzania diety o produkty stałe warto stopniowo uczyć dziecko spożywania 5 posiłków dziennie w regularnych odstępach czasowych. Najczęściej jak to możliwe, przy stole powinna spotykać się cała rodzina – najlepszym przykładem dla dzieci są ich zdrowo odżywiający się rodzice.

Ta sama zasada dotyczy aktywności fizycznej – warto zaangażować wszystkich domowników – wyjście na basen, jazda na rowerze lub nawet zwykłe spacery mogą być zbawienne dla zdrowia Twojego i Twojego dziecka.

Pamiętaj, że w razie wątpliwości zawsze warto udać się do dietetyka.