Rozwój układu odpornościowego u dziecka to długi okres. Przez ten czas organizm rozwija swoje możliwości ochronne przed wirusami i bakteriami. W procesie tworzenia układu odpornościowego możemy wyróżnić trzy ważne okresy:

• Okres prenatalny
• Okres po narodzinach dziecka
• Okres po pierwszym roku życia

Okres prenatalny dziecka

Jest to czas wykształcania się mechanizmów obronnych. Rozwija się grasica i śledziona, powstają immunokompetentne limfocyty T, limfocyty B oraz pojawiają się immunoglobuliny (M, D, G, A). Odpowiednia dieta i zdrowe odżywianie mają duży wpływ na okres prenatalny, który jest przede wszystkim czasem powstawania układu immunologicznego.

Okres po narodzinach dziecka

Układ immunologiczny noworodka w chwili narodzin jest niedojrzały. Nie umie jeszcze walczyć z drobnoustrojami, z którymi spotyka się po raz pierwszy. Rozwój układu immunologicznego następuje ze stymulacją antygenową oraz prawidłowym żywieniem. Pokarm matki posiada właściwości antybakteryjne, zabezpiecza przed zakażeniem, a także powoduje rozwój specyficznych mechanizmów odpornościowych. Przykładem jest zawarta w mleku matki prolaktyna oraz immunoglobuliny IgA, których nie zastąpi żadna sztuczna mieszanka.

Noworodek nie produkuje jeszcze wystarczającej ilości przeciwciał. Okres upośledzonej produkcji immunoglobulin trwa nawet do 12–18 miesiąca życia. Ponieważ z jednej strony niemowlę traci immunoglobuliny, które dostało od matki, a z drugiej strony produkcja własnych jest niewystarczająca, okres ten nazywany jest „luką odpornościową”.

Okres po pierwszym roku życia

Układ odpornościowy kształtuje się najbardziej w ciągu pierwszych 3 lat życia i trwa do nawet do 12 roku życia. Należy pamiętać, że w tym okresie dziecko rozwija się bardzo dynamicznie i potrzebuje dostarczania wraz z dietą wszystkich niezbędnych składników odżywczych, bo odpowiednio rosnąć. To właśnie ten okres charakteryzuje się największymi zagrożeniami.

Oto sposoby na wspieranie odporności dziecka:

• zabawa z rówieśnikami – kontakt z innymi dziećmi to stawianie organizmu dziecka przed wyzwaniem do walki z bakteriami i wirusami, wtedy też dochodzi do wytworzenia się odporności nabytej, która kształtuje się podczas przebytej choroby,
• czas na świeżym powietrzu – spacer po parku, lesie lub zabawa w ogródku, czyli kontrolowany kontakt z patogenami wpływa bardzo pozytywnie na systemy ochronne dziecka,
• zmiana klimatu – wakacje w górach, nad morzem albo weekendowy wyjazd do innego miasta – organizm dziecka w krótkim czasie będzie musiał się przystosować do nowych warunków, co pozytywnie wpłynie na jego układ odpornościowy,
• odpowiednia dieta: zadbaj, by w diecie dziecka pojawiły się odpowiednie elementy, takie jak witamina A, C i D oraz cynk, żelazo i kwasy tłuszczowe z grupy omega 3.